Fatima’s verhaal: overleven tussen overstromingen en langdurige droogtes
10 februari, 2025
Rahma (27 jaar) is een jonge moeder van twee kinderen en een toegewijde vrijwilliger van VSO. Ze groeide op aan de grens tussen Kenia en Ethiopië in een familie met wortels in twee rivaliserende stammen, de Gabra en de Borana. Ondanks de uitdagingen waarmee ze werd geconfronteerd, heeft ze zich gewijd aan vredesopbouw in haar gemeenschap via een project van VSO (IPDHE). Ze vertelt waarom ze zo gemotiveerd is om haar community te helpen.
“Ik ben geboren en getogen in Marsabit County,” vertelt Rahma. “Mijn jeugd was niet makkelijk. Ik ben opgegroeid bij een alleenstaande moeder, iets wat in onze gemeenschap als ongebruikelijk werd beschouwd. Bovendien kwamen we uit twee conflicterende stammen, wat het nog ingewikkelder maakte.”
In Marsabit County leven veertien verschillende etnische groepen, en conflicten over schaarse hulpbronnen zijn aan de orde van de dag. De recente spanningen gaan vooral over de goudwinning, waarbij mensen uit heel Afrika naar de regio trekken zonder toezicht van de overheid. “Politici spelen een grote rol in het aanwakkeren van deze conflicten door hun eigen stam te steunen in plaats van de vrede te bevorderen,” zegt Rahma.
“Soms konden we niet naar school en moesten we vluchten naar Ethiopië. Omdat mijn familie uit twee verschillende stammen komt, wisten we vaak niet waar we naartoe konden. In beide gemeenschappen werden we gezien als ‘de ander’. Dat gaf me het gevoel dat ik nergens thuis hoorde.”
Naast etnische spanningen speelt ook klimaatverandering een grote rol in de onrust in de regio. “Veel mensen hebben hun vee verloren door droogte, en daarna volgden overstromingen die de laatste graslanden wegspoelden. Deforestatie en illegale houtskoolproductie verergeren de situatie nog verder.”
Rahma wijst erop dat gemeenschappen vaak niet goed voorbereid zijn op extreme weersomstandigheden. “Mensen vertrouwen op traditionele methoden, maar we hebben meer kennis nodig. De meteorologen geven waarschuwingen, maar deze zijn vaak in het Engels, wat veel mensen niet begrijpen. We weten allemaal dat klimaatverandering echt is, maar er is niemand die het in onze taal aan ons uitlegt.”
Rahma was vastbesloten om verandering te brengen. “Vroeger keek niemand naar vrede, er was geen eigenaarschap. Dankzij VSO kreeg ik training in leiderschap en conflictbemiddeling. Eerst deed ik dit werk gewoon omdat ik mijn gemeenschap wilde helpen, maar nu weet ik hoe ik het effectief kan aanpakken.”
Twee keer per maand traint ze jongeren en vrouwen over het belang van vrede en hun rechten. “Vrede is als een ei dat we op elk moment moeten beschermen. Vredesopbouw is een dagelijks proces. Jongeren zijn vaak de grootste slachtoffers van conflicten, maar ze kunnen ook de belangrijkste dragers van verandering zijn.”
Naast conflicten zijn er nog andere problemen die jongeren treffen, zoals drugsgebruik, kindhuwelijken, meisjesbesnijdenis, schooluitval en armoede. Rahma probeert op al deze vlakken een verschil te maken.
Ondanks de uitdagingen heeft Rahma ook succesverhalen gezien. “Er was een man die tijdens een conflict werd neergeschoten en nu gehandicapt is. Na het conflict kwam de schutter naar hem toe en bood zijn excuses aan. Nu zijn ze vrienden, en de schutter helpt zelfs met het betalen van zijn ziekenhuisrekeningen.”
Een ander bijzonder moment voor Rahma was de Internationale Dag van de Vrede. “We hebben die dag bomen geplant, wat een krachtig symbool is voor zowel vrede als milieubescherming. Helaas worden in onze regio veel bomen gekapt voor houtskool, dus het was belangrijk om een tegengesteld signaal af te geven.”
Ooit vond Rahma vrijwilligerswerk zonde van haar tijd, omdat het geen geld opleverde. “Maar nu besef ik dat het niet altijd om geld gaat, maar om de kennis en ervaringen die je opdoet. Dankzij VSO heb ik veel geleerd. Ze betrekken de hele gemeenschap bij hun projecten en selecteren niet zomaar willekeurig mensen vanuit een kantoor.”
Haar moeder is ook betrokken bij het project en steunt haar volledig. “Zij hoopt dat ik in de toekomst niet alleen als vrijwilliger werk, maar misschien zelfs als medewerker of partner van VSO.”
Rahma heeft grote dromen. “Mijn hoop is dat, zelfs als het project afloopt, de missie en visie ervan voortleven in de gemeenschap. De trainingen die we hebben gegeven blijven waardevol en kunnen de gemeenschap helpen, ook op de lange termijn.”
Met haar vastberadenheid en inzet blijft Rahma een inspiratiebron voor velen. Haar verhaal laat zien dat vrede niet iets is dat vanzelf ontstaat, maar iets waar dagelijks aan gewerkt moet worden. En dat zelfs in de moeilijkste omstandigheden, verandering mogelijk is.
In het programma Integrating peacebuilding, development, and humanitarian efforts (IPDHE) werkt VSO samen met lokale vredesorganisaties aan directe noodhulp en structurele verbetering van de leefomstandigheden in het grensgebied tussen Kenia en Ethiopië. Onze vrijwilligers, ook wel changemakers genoemd, helpen 150.000 bewoners met praktische oplossingen, zoals het herstellen van veestapels en het aanbieden van watertanks. Ook brengen ze verschillende stammen bij elkaar om het gesprek met elkaar aan te gaan. Op deze manier worden conflicten uitgesproken voordat ze kunnen escaleren.
Op dit moment zijn er nog duizenden gezinnen in deze regio die leiden onder de gevolgen van conflicten en armoede. Samen kunnen we daar verandering in brengen. Word donateur van VSO en help mensen zoals Rahma om zelf het verschil te maken binnen hun community.