Kastendiscriminatie doorbreken

In Nepal krijgen veel vrouwen te maken met discriminatie en geweld. Vooral vrouwen uit de Dalit-gemeenschap — kastelozen die als onaanraakbaar worden gezien — zijn slachtoffer van deze schadelijke sociale normen. VSO werkt samen met lokale vrijwilligers om deze problemen aan te pakken, en biedt ondersteuning aan vrouwen die kwetsbaar zijn voor huiselijk geweld.

Veel meisjes in Nepal verlaten vroegtijdig school, trouwen jong en krijgen kort daarna kinderen. Ze moeten het huishouden draaiende houden en voor hun kinderen zorgen. Zonder opleiding of eigen inkomen zijn ze vaak kwetsbaar voor geweld. Voor meisjes en vrouwen uit de Dalit-gemeente komt daar de extra discriminatie op basis van hun kaste bij.

VSO-vrijwilliger Nishita vertelt: “Hoewel kastendiscriminatie illegaal is in ons land, komt het nog steeds veel voor. Het is vreselijk om te zien hoe Dalits sociaal uitgesloten worden. Hun economische kansen zijn beperkt omdat ze alleen bepaalde beroepen mogen uitoefenen, zoals schoenmaker, veger of smid.”
De frustratie door armoede en onderdrukking wordt vaak afgereageerd door mannen uit de Dalit-gemeente op hun echtgenotes.

Koppelsessies

Samen met haar team werkt Nishita aan het voorkomen van geweld tegen vrouwen. “Gedurende tien weken voeren verschillende VSO-vrijwilligers gesprekken met koppels over onderwerpen zoals seksuele rechten, de rolverdeling binnen het huwelijk, gelijkheid en positieve communicatie. Tijdens deze bijeenkomsten reflecteren de stellen op de schadelijke normen in hun gemeenschap en hun huwelijken.”De vrijwilligers helpen hen inzien dat beide partijen sterker staan als hun huwelijk goed is.
Naast de koppelsessies organiseert VSO ook bijeenkomsten voor families, scholieren en lokale organisaties, zodat de hele gemeenschap wordt betrokken.

Gevangen in huis

Purnima en Rajesh, beiden Dalits, hebben samen een zoontje en woonden bij de familie van Rajesh. Purnima, moeder van het kind, had veel problemen in haar huwelijk en een slechte relatie met haar schoonfamilie. “Ik mocht het huis niet uit en moest het huishouden voor mijn kind, man en zijn familie helemaal in mijn eentje doen. Ze wilden zelfs niet met mij eten.”

Sinds de koppelsessies en de tweedaagse familiedialoog is er veel veranderd. Purnima vertelt: “Mijn schoonfamilie heeft me geaccepteerd als volwaardig familielid. Ze helpen nu mee in het huishouden, en ik ben zo blij dat ik nu wel het huis uit kan.”

Rajesh voegt toe: “We hebben geleerd om echt naar elkaar te luisteren.”

Purnima vult aan: “Rajesh en ik kunnen nu openhartig praten over onderwerpen zoals ons seksleven of mijn menstruatie. Hij ziet me nu als zijn gelijke en behandelt me met respect.”

Bewust en mondig

“We hebben ook geleerd waar slachtoffers van geweld terecht kunnen voor gratis zorg en juridische hulp. Dat deze hulp gratis is, is belangrijk, omdat we weinig geld hebben,” vertelt Purnima verder.
Rajesh: “Mannen worden geconfronteerd met de manier waarop we onze vrouwen behandelen. Langzaam maar zeker voorkomt dit dat mannen hun partner mishandelen. Vrouwen weten nu ook hoe ze zichzelf uit deze moeilijke situaties kunnen redden.”

Interactie tussen kasten

In de groepsbijeenkomsten wordt ook gesproken over kastendiscriminatie. Er komen verschillende kasten samen, die normaal niet samenkomen. Purnima: “Als Dalit mocht ik vaak niet in ruimtes met hogere kasten komen. Ze wilden niet eens het voedsel eten dat we bereid hadden. Sinds de bijeenkomsten van VSO is er veel minder discriminatie.”

Gedragsverandering

Ook Ganesh en zijn vrouw Geeta, die uit een hogere kaste komen, namen deel aan de koppelsessies. Ze hadden voorheen discriminatie naar Dalits vertoond.

Geeta: “Ik gooide het water weg als iemand van een lagere kaste de waterpot had aangeraakt.”

Door de sessies hebben Geeta en Ganesh een andere kijk ontwikkeld. Hun gedrag is veranderd. Nu sporten ze hun dorpsgenoten aan om hetzelfde te doen.

Rolmodel

Rajesh en Purnima delen hun kennis ook met dorpsgenoten.

Rajesh vertelt: “Een paar dagen geleden vroeg een vrouw met kind me: ‘Jij hebt toch die sessies bijgewoond? Mijn man slaat mij en mijn zoon de hele tijd. Ik weet niet hoe ik hulp kan krijgen.’ Dankzij de kennis die ik in de sessies opgedaan had, kon ik haar naar de juiste hulpverleners verwijzen.”

Veiligheid

We brengen Rajesh en Purnima bewust niet herkenbaar in beeld en hebben hun namen vervangen door pseudoniemen. Hoewel we kastendiscriminatie in hun gemeenschap actief aanpakken, is de strijd nog lang niet gewonnen. In andere delen van het land is kastendiscriminatie nog steeds wijdverspreid. Het openbaar maken van hun identiteit zou ernstige veiligheidsrisico’s met zich meebrengen, zoals uitsluiting en geweld.

Foto credits: Suraj Ratna Shakya