‘Hij noemde me de aanvoerder van de prostituees’

Op mijn middelbare meisjesschool in Zambia zag ik hoe veel meisjes vroegtijdig stopten met onderwijs, omdat ze jong zwanger raakten en uitgehuwelijkt werden. Mijn school stond hier zelfs bekend om. In plaats van dat de meisjes als slachtoffers werden gezien, werden ze als schuldig en losbandig bestempeld. Toen ik op een dag naar huis liep, herkende een man mijn schooluniform en hij zag mijn badge waaraan viel af te lezen dat ik voorzitter was van onze leerlingenraad. Ik zal nooit vergeten wat hij zei. Hij noemde me ‘de aanvoerder van de prostituees’.

In dezelfde tijd kwamen er organisaties naar mijn school om met ons in gesprek te gaan over de risico’s van tienerzwangerschappen en hoe we onszelf konden beschermen tegen een ongewenste zwangerschap. Deze gesprekken en die ene negatieve ervaring waren voor mij de aanleiding om me als activist in te zetten voor de gezondheid van jongeren.

Als radiopresentator leerde ik tijdens een conferentie hoe ik media kan inzetten voor sociale verandering. Ik besloot radio-uitzendingen te maken over tienerzwangerschappen om het bewustzijn hierover te vergroten. Ik sloot me ook aan bij een jeugdgroep die me in contact bracht met traditionele leiders. Samen met deze leiders gingen we in gesprek met meisjes en hun families om kindhuwelijken na een zwangerschap te voorkomen en de meisjes terug de schoolbanken in te helpen.

Ik zet me nog steeds in voor de gezondheid van jongeren. Inmiddels als jongerenpanellid van het Make Way programma. Dit betekent heel veel voor mij. Make Way biedt me een kans om meer inzicht te krijgen in internationaal beleid rondom seksuele en reproductieve gezondheid en om invloed uit te oefenen op dit beleid.

De komende jaren wil ik een bijdrage leveren aan het verder dichten van de kloof tussen internationaal beleid en de dagelijkse praktijk waar de jongeren waarvoor we ons inzetten mee te maken hebben. Het beleid moet een afspiegeling zijn van de wensen en behoeften van de jongeren op wie het gericht is. Zij moeten betrokken worden zodat ze zich in het beleid herkennen. Alleen zo kan beleid tot tastbare resultaten leiden.

Bertha Chulu uit Zambia is lid van het Make Way jongerenpanel. Binnen het Make Way programma zet VSO zich, samen met partnerorganisaties en met steun van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken, in voor de seksuele en reproductieve rechten van iedereen. Meer info? Kijk op make-way.org.