Wat deed Great British Bake Off deelnemer David in Malawi?

Wist je dat David Atherton, een van de deelnemers van het populaire Engelse bakprogramma The Great British Bake Off (elke zondag, 20:25, NPO 1), bijna twee jaar als VSO-vakdeskundige in Malawi heeft gewerkt? Een op de acht kinderen in dat land sterft voor het vijf jaar oud is, vaak omdat goed opgeleide gezondheidswerkers voor hen moeilijk te bereiken zijn. Om iets te doen aan dit grote tekort, werkte David als gezondheidsdeskundige mee aan een VSO project om de zorg te verbeteren. We vroegen hem naar zijn ervaringen.

Waarom ben je vrijwilligerswerk gaan doen bij VSO?

“Ik heb altijd al voor VSO willen werken. Mijn moeder werkte 50 jaar geleden voor VSO in Papoea New Guinea, dus ik ken de organisatie al heel lang. Ik wilde graag iets doen waarbij ik mijn kennis en vaardigheden op het gebied van gezondheid kon inzetten, dus het trainen van verpleegkundigen als VSO-vakdeskundige leek me ideaal.”

Wat heb je in Malawi gedaan?

“Ik heb studenten getraind die een driejarige opleiding tot verpleegkundige volgden. Deze is verbonden aan het St. Luke’s ziekenhuis waar ik werkte, in de buurt van de stad Zomba. Ze kregen theorie in een skills lab en klinische training in het ziekenhuis.”

Wat zijn de grootste gezondheidsproblemen in Malawi?

“Er is een groot tekort aan getrainde gezondheidsmedewerkers in Malawi. Verpleegkundigen zijn gekwalificeerd op verschillende niveaus. De mensen die werken in lokale gezondheidsklinieken beschikken slechts over basisvaardigheden. Alleen in de ziekenhuizen vind je geregistreerde en gekwalificeerde verpleegkundigen.

85% van de Malawianen wonen in afgelegen plattelandsgebieden, dus een groot gedeelte heeft gebrekkige toegang tot professionele zorg. Hoewel het St. Luke’s ziekenhuis in een plattelandsgebied ligt, is het vaak de dichtstbijzijnde optie. Mensen uit omliggende dorpen reizen ver om er te komen. Ze zijn vaak urenlang onderweg, lopend of op de fiets.”

Hoe is het om te werken als verpleegkundige in Malawi?

“De rol van verpleegkundige in Malawi is heel complex, omdat ze vaak op een veel hoger niveau moeten werken dan verpleegkundigen in Engeland. Ze hebben veel meer verantwoordelijkheid over verschillende aspecten van zorg. Verpleegkundigen in Malawi zijn niet gespecialiseerd en hebben geen vaste plek op specifieke ziekenhuisafdelingen, dus er wordt van ze verwacht dat ze veel kennis hebben van allerlei verschillende ziekten, lichaamssystemen, opnames en diagnoses. Vaak moeten ze deze taken uitvoeren zonder over de juiste kennis te beschikken. Ik heb gezien hoe verpleegkundigen sommige basisdingen kunnen missen omdat ze altijd op een hoger niveau bezig zijn met diagnoses stellen.”

Kan je een voorbeeld geven van een vaardigheid die je hebt gedeeld?

“Ik heb ‘top tot teen’ onderzoeken geïntroduceerd voor baby’s wanneer hun moeders hen naar het St. Luke’s komen brengen voor gratis vaccinaties. Deze onderzoeken zijn een hele belangrijke, maar ook goedkope manier om heel veel mogelijk levensbedreigende aandoeningen te identificeren. Als je op een plek zit waar middelen schaars zijn, is het een goede manier om levens te redden. De leerling-verpleegkundigen waren onder de indruk van het feit dat we niet altijd allerlei instrumenten en materialen hoeven te gebruiken om ons werk goed te kunnen doen.”

Hoe was het om te werken met Malawiaanse collega’s?

“De studenten waren erg leergierig, enthousiast en werkten hard, dus ik heb met veel plezier met ze samengewerkt. Malawi is echter behoorlijk hiërarchisch, dus als een student niet weet hoe hij of zij iets moet doen, durven ze het vaak niet te vragen. In Engeland is de relatie met docenten veel informeler, dat is een groot verschil. Ik heb wel hele goede ervaringen met studenten gehad: ze vertelden me dat ze veel hadden geleerd omdat ze zich zelfverzekerd genoeg voelden om het te zeggen als ze niet wisten hoe ze iets moesten doen.”

Welke uitdagingen ben je tegengekomen?

“Toen ik aankwam, probeerde ik vooral te begrijpen hoe mijn werk duurzaam kon zijn. Voor mij was dat uiteindelijk niet alleen door te kijken naar wat de studenten of het ziekenhuis nodig hadden, maar door studenten aan te moedigen om zelf projecten te bedenken en hen daarbij de mogelijkheid te geven om goed na te denken over wat ze wilden leren of hoe ze het ziekenhuis konden verbeteren. Dat maakt een groot verschil, omdat ze zich zo niet alleen verantwoordelijker voelen voor hun werk, maar ook zorgen voor blijvende veranderingen.”

Wat heb je op professioneel gebied geleerd in Malawi?

“In England zou ik nooit zo’n brede ervaring hebben opgedaan als in Malawi. Ik heb in de kliniek gewerkt, examens voorbereid, lesprogramma’s ontwikkeld en voor de klas gestaan. Soms voor klassen met 160 studenten!

Ik denk dat ik veel beter in staat ben om met patiënten om te gaan van verschillende culturen en achtergronden in Engeland, en beter diagnoses kan stellen en problemen kan oplossen in een klinische setting. Ik heb ook de mogelijkheid gehad om aanwezig te zijn bij overleggen op hoog niveau. Het is een hele goede, uitgebreide ervaring voor mij geweest.”

Heb je het gevoel dat je echt verschil hebt kunnen maken?

“Ik denk dat het heel moeilijk is om te meten hoe je precies verschil maakt als vrijwilliger, maar ik denk dat je het persoonlijk ervaart wanneer je een op een met studenten of in een groep werkt. Soms leer je een student een bepaalde handeling en denk je: ‘Hebben ze het echt begrepen?’ En dan zie je later dat ze precies doen wat je ze geleerd hebt en perfect ook, dus op die manier zie je resultaat.”

Wat zou je tegen iemand zeggen die overweegt om voor VSO aan de slag te gaan?

“Als je op je werk vastzit in altijd maar dezelfde routine, kan vrijwilligerswerk in het buitenland zeker voor een spannende en verfrissende ervaring zorgen. Ik denk dat je een avontuurlijke instelling nodig hebt en moet begrijpen dat er ook frustraties zullen zijn. Maar daar tegenover staan zoveel mooie en nieuwe ervaringen en geweldige relaties die je opbouwt. Vrijwilligerswerk zorgt ervoor dat je meer uit je leven haalt, dus voor iedereen die erover nadenkt om als VSO-vakdeskundige aan de slag te gaan zou ik zeggen: ga ervoor.”

Volg ons op Facebook, Twitter, Instagram of LinkedIn voor de nieuwste updates!

 

Lees ook:

• Mercy uit Oeganda begon haar eigen bakkerij: “Ik wil een banenmaker zijn, geen banenzoeker.”
• Wat wij nog meer doen op het gebied van gezondheidszorg
• Werken als VSO-vakdeskundige in Afrika of Azië