De impact van klimaatverandering op vrouwen en meisjes

Het bereiken van gendergelijkheid ten tijde van klimaatverandering is door de VN uitgeroepen als een van de grootste uitdagingen van de 21ste eeuw. De voorbereiding op het toenemende aantal rampen door de klimaatverandering en het beheersen van de gevolgen hiervan staan hierbij centraal. 

ENGLISH VERSION

Klimaatverandering is namelijk niet genderneutraal. Binnen verschillende VSO projecten om gemeenschappen te ondersteunen, zien onze changemakers de verwoestende impact die klimaatverandering met zich meebrengt. De toenemende schaarste van verschillende natuurlijke bronnen, zoals water en voedsel, vergroot de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Het veroorzaakt nieuwe conflicten over de gebieden waar deze bronnen nog wel aanwezig zijn. En het resulteert in een extra belasting van vrouwen en meisjes tijdens het uitvoeren van hun normale werkzaamheden. Denk bijvoorbeeld aan de langere tochten die zij moeten afleggen in de hoop voldoende water of voedsel te kunnen halen, terwijl zij tijdens deze langere tochten ook nog extra kwetsbaar zijn voor gendergerelateerd geweld.  

Kleinschalige boeren die biologische compost maken met behulp van fermentatie, genaamd Bokashi. (Manicaland, Zimbabwe) 

Via verschillende projecten ondersteunt VSO gemeenschappen om hun weerbaarheid te vergroten tegen de impact en gevolgen van klimaatverandering. Tegelijkertijd zetten zij zich in tegen stereotypen en overtuigingen die genderongelijkheid in stand houden. We werken zij aan zij met vrouwen om voor hun rechten op te komen, zoals het recht op voedsel en seksuele en reproductieve rechten. Maar ook om ervoor te zorgen dat zij kunnen meepraten en meebeslissen wanneer beslissingen worden genomen die van impact zijn op hun leven. 

We zien ook de noodzaak voor meer gezamenlijke actie op wereldniveau. Van 14 tot 25 maart dit jaar kwamen overheden tijdens de 66ste bijeenkomst van de Commission on the Status of Women bijeen om de voortgang van gelijkheid voor vrouwen te bespreken. Vanuit het project “Speak it Loud” heeft onze changemaker, Margret uit Zimbabwe, onze boodschap naar de VN overgebracht. Hiermee spoorde ze landen aan om de rechten van vrouwen centraal te stellen bij de aanpak van klimaatverandering en het omgaan met de rampen als gevolg hiervan.  

Changemaker Margret Damba tijdens het geven van een weerbaarheidstraining. Mashonaland, Zimbabwe.  

Ons werk op het gebied van klimaatverandering en gendergelijkheid in Zimbabwe

Op 23 Januari 2022 trof de tropische storm Ana de regio Mbirein in Zimbabwe . Hier werkt VSO met haar lokale partner ‘Katswe Sisterhood’ aan het vergroten van de weerbaarheid van de bevolking. De lokale bevolking heeft vaak te kampen met natuurrampen zoals overstromingen en extreme droogte. De gevolgen van klimaatverandering zijn hier direct voelbaar voor hen

Door de periodes van extreme droogte, mislukken oogsten en hebben ze veel te maken met voedselonzekerheid. Voor veel families betekent dit dat zij zich niet goed in hun levensonderhoud kunnen voorzien, met als gevolg; een toename van gendergerelateerd geweld. De regio Mbire heeft een van de hoogste cijfers van het land als het gaat om gendergerelateerd geweld en kindhuwelijken.

Door middel van weerbaarheidstrainingen helpen onze changemakers ter plekke de lokale bevolking om zich aan te passen aan klimaatverandering. Om beter opgewassen te zijn tegen fluctuaties in weersomstandigheden, om hun levensonderhoud te diversifiëren (door bijvoorbeeld het houden van geiten) en om de schadelijke normen en waarden aan te vechten die gendergerelateerd geweld in stand houden.

Met onze projecten bieden we vrouwen een inkomen en financiële zekerheid. Maar ook een veilige omgeving om problemen te bespreken rondom gendergerelateerd geweld en hun seksuele- en reproductieve gezondheid, en om hen te wijzen op hun rechten.

Wanneer overheden samenkomen om te bespreken hoe ze kwetsbare gemeenschappen kunnen helpen zich aan te passen aan klimaatverandering, zullen zij ook de ongelijke impact hiervan op vrouwen en meisjes moeten meenemen. En vooral voor hen uit de meer afgelegen gebieden.

Credits
Geschreven door: VSO International
Vertaald en geredigeerd door: Karlijne van Liebergen, VSO NL
Foto’s: Calvin Tome