Brown strijdt voor gezondheidgelijkheid voor dove mensen

Over de hele wereld worden mensen vanwege hun beperking geconfronteerd met extra barrières om goede gezondheidszorg te krijgen. Brown Niyonsaba is een jonge dove vrouw die hier als vrijwilliger verandering in wil brengen in haar geboorteland Rwanda.

Recht op gezondheidszorg

Gezondheidszorg moet voor iedereen toegankelijk zijn. Voor de half miljoen mensen met een beperking in Rwanda is er echter een kloof tussen de diensten die ze nodig hebben en die ze daadwerkelijk krijgen.

Veel mensen met een beperking hebben moeite om toegang te krijgen tot onderwijs en hebben mede daardoor later in hun leven moeite om betaald werk te vinden. Hetgeen het voor hen nog moeilijker maakt, in vergelijking tot anderen, om toegang te krijgen tot gezondheidsinformatie en –zorg.

Om de problemen nog ingewikkelder te maken, gaat het probleem verder dan een gebrek aan toegang tot informatie en diensten: Mensen met een beperking hebben aantoonbaar meer kans op een seksueel overdraagbare aandoening en drie keer zoveel kans om fysiek of seksueel misbruikt of verkracht te worden.

Brown geeft les over seksuele- en reproductieve gezondheid aan dove leerlingen. (Fotocredits: Ben Langdon)

De grootste barrière

Op een school in het Nyagatare-district van Rwanda spreekt Brown met dove leerlingen over seksuele- en reproductieve gezondheid (SRG). In haar werk als VSO-vrijwilliger bij het Imbere Heza-project doorbreekt Brown de grootste barrière waarmee deze studenten worden geconfronteerd: communicatie. Een gebrek aan gebarentolken betekent dat sommige dove mensen niet de informatie krijgen die ze nodig hebben om hun gezondheid te beschermen en te bevorderen.

Brown heeft meer dan 80 studenten onderwezen in SRG en begeleidt een team van Rwandese Gebarentaal-docenten, die 140 gezondheidswerkers en verpleegkundigen in de plaatselijke gezondheidscentra opleiden. De training behandelt het alfabet, en algemene termen, maar ook specifieke termen die worden gebruikt in de SRG-zorg. Denk bijvoorbeeld aan de gebaren voor de verschillende voorbehoedsmiddelen.

Haar werk is van vitaal belang: de Rwandese Gebarentaal is een onmisbare schakel voor dove mensen om hun gezondheid te begrijpen. Zonder dit lopen jonge dove vrouwen en mannen risico’s en hebben ze geen gelijke kansen.

Een gelijke kans

Brown heeft zelf ervaren dat er vaak geen of slechts beperkte ondersteuning voor mensen met een beperking is.

Browns werk omvat ook het opleiden van gezondheidswerkers in Rwandese gebarentaal.

Hoewel Brown opgroeide tussen familieleden en vrienden die haar onderwijs op een reguliere school beslist steunden, voldeed deze leeromgeving niet altijd aan haar behoeften.

“Op mijn school kenden leraren geen gebarentaal. Ik probeerde de meer simpele en intuïtieve gebaren van de leraren te begrijpen en te lezen wat er op het bord stond. Als ik uitleg nodig had, schreef ik mijn vraag op en wachtte op hun antwoord.”

Brown studeerde aan de universiteit en behaalde een graad in de IT, voordat zij een opleiding tot docent gebarentaal volgde. Ze maakt graag gebruik van haar eigen ervaringen om dove mensen te helpen hun volledige potentieel te bereiken. Haar droom is om bij te dragen aan gelijke kansen voor dove mensen, zodat zij hun ideeën kunnen uiten, als individu kunnen groeien en bij kunnen dragen aan de ontwikkeling van Rwanda.

Zelfredzaam

Browns beslissing om vrijwilligerswerk te doen komt vooral door haar moeder, die haar altijd aanmoedigde om iets terug te doen voor anderen:

“Mijn moeder herinnerde ons altijd aan de familie en vrienden die ons steun boden, ons aanmoedigden om naar school te gaan en zelfredzaam te worden, en dat we anderen zouden moeten steunen net zoals wij geholpen werden. Ik geloofde mijn moeder en door haar ben ik de ambitieuze persoon die ik vandaag ben. Ik weet dat alles mogelijk is zolang je maar toewerkt naar een visie. Ik wil een voorbeeld blijven voor anderen door mijn kennis met hen te delen.”

Het werk van Brown helpt dove mensen toegang te krijgen tot de informatie over Seksuele- en Reproductieve Gezondheid die ze verdienen. Ondertussen is vrijwilligerswerk bij VSO voor Brown zelf een gouden kans om haar droom te vervullen om alle mensen met gehoorproblemen in staat te stellen een volwaardig leven te leiden.

Verder gaan dan de gezondheidszorg

Naast het bevorderen van de toegang tot goede zorg, werken we eraan om dove jongeren uit te rusten met de vaardigheden die ze nodig hebben om zelfredzaam te worden, door ze op te leiden tot bijvoorbeeld kappers en kleermakers. Lees hier meer over het Imbere Heza project. 

Geschreven door: VSO International
Vertaald en geredigeerd door: Bert Damsma
Fotocredits: Ben Langdon en VSO

Imbere Heza wordt gefinancierd door UK aid.