Kwetsbaar
Meer dan 60% van de Mozambikanen leeft onder de armoedegrens. Voedselzekerheid is hier dan ook een groot probleem, met grote gevolgen voor vooral meisjes. Ouders huwelijken hun dochters vaak uit, zodat ze een mond minder hoeven te voeden. Onderwijs is voor deze meisjes geen vanzelfsprekendheid. Vooral op het platteland kunnen velen van hen niet lezen of schrijven.
Mozambique kampt ook met de gevolgen van klimaatverandering. In maart 2019 werd het land getroffen door cycloon Idai en nog in hetzelfde jaar door cycloon Kenneth. Ongeveer 250.000 mensen raakten ontheemd en 650 mensen kwamen om. In 2022 heeft het landvijf tropische stormen en cyclonen te verduren gehad waardoor honderdduizenden mensen werden getroffen.
Essentiële vaardigheden
Met het EAGLE-project richten ons op achtergestelde meisjes die geen onderwijs hebben gehad of school vroegtijdig hebben verlaten. Daarnaast steunen we meisjes die wel naar de basisschool zijn gegaan, maar geen kwalitatief en passend onderwijs hebben gekregen, waardoor zij alsnog niet kunnen rekenen, lezen en schrijven. We richten ons hierbij vooral op meisjes die al op jonge leeftijd getrouwd zijn en kinderen hebben, een beperking, HIV of AIDS hebben, of die in een ruraal gebied wonen dat hard door de cyclonen is getroffen.
Armoede, vooroordelen en discriminatie zorgen ervoor dat de meisjes niet het onderwijs krijgen waar ze recht op hebben. In de provincies Manica en Sofala, waar het project geïmplementeerd wordt, leven respectievelijk 55% en 58% van de inwoners onder de armoedegrens. Meisjes worden vaak thuisgehouden om te helpen in het huishouden, voor de kinderen te zorgen of bij te dragen aan het inkomen van het gezin.
Meisjes die al op jonge leeftijd gedwongen zijn om te trouwen, of die zwanger zijn of kinderen hebben, worden, als gevolg van het bestaande beleid, uitgesloten van het reguliere onderwijs.
Wanneer meisjes een beperking hebben worden ze geconfronteerd met sociale stigmatisering en fysieke belemmeringen, waardoor zij vaak niet goed mee kunnen doen in hun gemeenschap en niet naar school kunnen.
Binnen het EAGLE-project kunnen deze meisjes wel onderwijs volgen. Zij nemen deel aan versnelde reken- en alfabetiseringscursussen, die aan hun leeftijd en eventuele (leer)beperking aangepast zijn. Daarna volgen ze beroepsopleidingen die hen helpen om een fatsoenlijke baan te vinden of een eigen onderneming op te zetten. Zo kunnen ze zich aan de armoede ontworstelen en hun dromen najagen.
Een ondersteunende omgeving
We werken samen met lokale onderwijsorganisaties om mobiele leercentra op te zetten. Daarnaast leiden we leraren, beschermingscomités en lokale overheidscoördinatiegroepen op om meisjes te ondersteunen met de diensten en middelen die nodig zijn om met succes aan school deel te nemen. Leraren gaan ook thuis op bezoek bij echtgenoten en families van de meisjes om hen te overtuigen van het belang van onderwijs voor meisjes.
Binnen EAGLE zullen we daarnaast met 4.000 jongens en mannen uit de gemeenschap werken: echtgenoten, vaders en broers van de meisjes. Tijdens de bijeenkomsten die onze changemakers organiseren voor deze groep gaan we in op hoe ze de ondernemingen van de meisjes kunnen ondersteunen en richten we ons op thema’s als seksuele en reproductieve gezondheid. Zo werken onze changemakers met elkaar aan een omgeving die de meisjes en hun onderwijs ondersteunt.
Tabletonderwijs biedt extra mogelijkheden
We leven in een wereld die steeds digitaler wordt. Om ervoor te zorgen dat iedereen mee kan doen in de samenleving en zich goed voor kan bereiden op de arbeidsmarkt, is het belangrijk dat de meisjes ook digitale vaardigheden opdoen. Naast het traditionele onderwijs met het schoolbord wordt er binnen EAGLE daarom gebruik gemaakt van tablets.
Onze changemakers voorzien de meisjes van schoolkits met schriften, pennen en een tablet. Daarnaast trainen ze leraren uit de gemeenschap, zodat zij de tablets effectief in kunnen zetten in hun onderwijs en de meisjes uit kunnen leggen hoe ze de tablets kunnen gebruiken. De digitale modules bevatten lees-, schrijf- en rekenoefeningen, maar ook verhalen, spelletjes en quizzen. Zo kunnen leerlingen ook op een spelenderwijs belangrijke kennis en vaardigheden opdoen.
Naast de digitale vaardigheden die de meisjes opdoen, brengen de tablets nog meer voordelen met zich mee. Ze zorgen ervoor dat de meisjes op afstand kunnen leren als ze de lessen niet persoonlijk kunnen bijwonen. Ook zorgen ze ervoor dat de meisjes na hun lessen verder kunnen leren.
Levensvaardigheden
De meisjes ontmoeten een keer per week hun leraren uit de gemeenschap. De leraren motiveren hun leerlingen om regelmatig naar de lessen te komen en ondersteunen ze in hun leerontwikkeling. Leraren en vrijwilligers uit de gemeenschap worden ook getraind in het aanleren van levensvaardigheden, seksuele reproductieve gezondheidsrechten en preventie van gendergerelateerd geweld. Naast lessen in lezen en schrijven krijgen de meisjes les over genderrollen, wat geweld is in een relatie en wat hun rechten zijn.
Onze changemakers hebben ook 1.000 telefoons uitgedeeld in de twee districten in Mozambique, zodat vrouwen en meisjes gevallen van geweld snel en aan de juiste mensen kunnen melden.
Klimaatweerbaarheid
Het EAGLE-project is opgezet nadat cycloon Idai in 2019 een groot deel van de onderwijsinfrastructuur in Mozambique had verwoest. VSO helpt de onderwijsinfrastructuur te herstellen. Daarnaast willen we de onderwijsinfrastructuur ook klimaatbestendiger maken en de klimaatweerbaarheid van de meisjes en hun families vergroten.
- Lezen en schrijven
Als meisjes niet kunnen lezen en schrijven, kunnen ze zich moeilijker beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering. Ook kunnen ze niet goed in actie komen tegen de klimaatverandering. Hoe kunnen ze zich bijvoorbeeld aanmelden om meer te leren over klimaatverandering en klimaatactie als ze hun naam niet kunnen schrijven? Door meisjes te helpen leren lezen en schrijven draagt EAGLE bij aan de betrokkenheid bij actieplannen voor klimaatbestendigheid en de manier waarop meisjes tegen klimaatverandering aankijken. - Safe spaces
De informele klaslokalen waar de meisjes les krijgen, zijn nog niet heel weerbestendig. De lessen kunnen nog steeds verstoord worden door slecht weer. VSO wil daarom ‘safe spaces’ creëren, ruimtes waar lessen ook bij slechter weer door kunnen gaan en de gemeenschap kan schuilen in geval van extreem weer en natuurrampen. - Tabletonderwijs
Wanneer meisjes niet naar school kunnen komen door extreem weer, zorgen de tablets ervoor dat hun onderwijs niet stil staat. Vanuit huis kunnen ze verder leren met de leermodules op hun tablets. - Aangepaste lesperiodes
Het regenseizoen in Mozambique loopt van november tot maart, dus de lessen van EAGLE vinden meestal plaats van april tot november/december om ervoor te zorgen dat het leren door kan gaan en docenten hun leerlingen goed kunnen begeleiden. - Levensbelangrijke informatie via mobiele telefoons
Er worden mobiele telefoons aan de meisjes verstrekt, die updates geven over weerpatronen zoals inkomende cyclonen (en ook gebruikt kunnen worden om gevallen van huiselijk geweld te melden).
Het EAGLE-project wordt gefinancierd door Global Affairs Canada.
Foto credits: Ramadane Mussa Assane