Wereldwijd lopen meisjes meer risico door lockdowns

Thuis zou een veilige haven moeten zijn. Echter, voor miljoenen kinderen is dat niet het geval. Wereldwijd zijn er meer dan een miljard kinderen die thuis zitten omdat scholen gesloten zijn. Lees meer over wat wij doen om hen te steunen, van Kenia tot Mozambique en Nepal.

Meisjes lopen meer risico op kindhuwelijken, geweld en stigma terwijl scholen gesloten blijven. Volgens VSO onderzoek in Nepal heeft dit verwoestende gevolgen, zeker voor het onderwijs aan meisjes.

Nicola Whybrow, een VSO vakdeskundige die in Nepal woont, meldt dat veel meisjes hun schoolwerk moeten combineren met werken op het land van hun ouders of huishoudelijke taken.

In Nepal wordt van veel meisjes als Pramila verwacht dat ze meehelpt in het huishouden en op het land.

“In de eerste drie weken van de lockdown hield 81% van de meisjes waar we mee werken zich nog regelmatig bezig met schoolwerk, zonder dat ze begeleiding kregen van leerkrachten.

Tegelijkertijd was 89% ook bezig met huishoudelijke taken of werkzaamheden op het land. Dit is de grootste barrière bij het leren. Het heeft invloed op het onderwijs en sommige leerlingen zullen niet meer terugkeren naar school.”

In de hele wereld maken meisjes minder vaak hun school af te maken en boeken ze minder vooruitgang in hun onderwijs, vaak door patriarchale structuren in hun cultuur. Hierdoor zijn meisjes minder ‘waard’.

VSO programma’s in Nepal en andere landen hebben ervoor gezorgd dat zowel meisjes als jongens mee kunnen doen op school, mede door ervoor te zorgen dat gemeenschappen anders tegen meisjes aankijken en hun rechten begrijpen. Maar nu scholen gesloten zijn, lijkt het of veel vooroordelen en de negatieve houding naar meisjes toe weer langzaam terugkomen.

Bovendien staan veel families onder druk vanwege de dreiging van het coronavirus, financiële verplichtingen die zich blijven opstapelen en het opgesloten zitten met elkaar in quarantaine. Dit zorgt soms voor gevaarlijke leefsituaties voor kinderen. Verschillende gevallen suggereren dat geweld tegen vrouwen en meisjes en kindhuwelijken weer toenemen.

“Ik dacht dat ik ook dood zou gaan.”

Het Sisters for Sisters-programma van VSO zet rolmodellen – ‘Big Sisters’ – uit de gemeenschap in als mentor voor jonge meisjes, de ‘Little Sisters’. Zij begeleiden, inspireren en motiveren meisjes en zorgen ervoor dat ze naar school gaan en niet vroegtijdig uitvallen.

‘Big Sister’ Joya Parvin is vrijwillige mentor voor 22 ‘Little Sisters’ in het Sisters for Sisters project in het Parsa District in Nepal. Haar gemeenschap leeft onder een stricte lockdown nu het aantal coronabesmettingen toeneemt. De grootste uitdaging voor meisjes hier is om aan menstruatieproducten, zeep, handsanitatie en schone kleren te komen.

Big Sister Joya leert haar Little Sisters hoe ze herbruikbaar maandverband kunnen maken.

In Joya’s omgeving zijn alle winkels gesloten. De drogist die maandverband verkoopt heeft geen voorraad meer. Degenen die het zich konden veroorloven hebben een voorraad ingeslagen, waardoor de armste meisjes het zonder moeten doen.

“Tijdens de lockdown hoor ik van mijn little sisters dat ze niks meer konden krijgen. Ik heb ze bij elkaar geroepen en geleerd hoe ze thuis herbruikbaar maandverband konden maken.” Vrijwilligers en Big Sisters werken samen met leerkrachten en andere mensen uit de gemeenschap om hygiëne kits uit te delen aan duizenden huishoudens. Hiermee bereikten ze meer dan 4.000 mensen.

Verspreiding voorkomen

De kits bestaan uit een handdoek, tandenborstel, tandpasta, herbruikbaar maandverband, ondergoed, een nagelknipper, zeep om mee te baden en zeep om kleding mee te wassen. Vrijwilligers als Joya helpen ook mee om onjuiste informatie rondom het coronavirus tegen te gaan.

“Ik was erg bang toen ik hoorde dat er coronabesmettingen in mijn dorp waren. Ik dacht dat ik ook dood zou gaan,” zegt Rami Khatun, een van Joya’s Little Sisters.

Joya heeft regelmatig contact met al haar Little Sisters en hun ouders om hen te informeren over corona en menstruele hygiëne. “Big Sister Joya zei tegen mij en mijn familie dat we niet in paniek moesten raken en gaf ons tips over hoe we onszelf gezond konden houden. Ik ben mijn handen vaker gaan wassen en ga het huis niet uit.”

“Ik wil elk meisje het gevoel geven dat ze geliefd is.”

De 17-jaar oude Clemenia uit Migori, Kenia, groeide op in extreme armoede. Clemenia heeft het syndroom van Down en was nog nooit naar school geweest. Totdat een onderwijsproject van VSO de mogelijkheid bood om bijlessen te volgen. Met de hulp van VSO lerares Rael was Clemenia blij om eindelijk naar school te kunnen. De uitbraak van corona zorgde er echter voor dat het bijlescentrum werd gesloten.

Clemenia met haar lerares Rael in het VSO bijlescentrum in Migori, Kenia.

Christine Gati, onderwijsadviseur in een van de bijlescentra, maakt zich zorgen over waar meisjes mee te maken kunnen krijgen nu ze niet meer naar school kunnen: “Ik support 32 meisjes tijdens deze lockdown. Sommigen zijn getrouwd, met echtgenoten die nu zonder werk zitten. We hebben verhalen gehoord van meisjes die ruzie maken met hun man, van meisjes die geslagen worden.”

Mentors en leerkrachten van het project houden regelmatig contact via de telefoon met meisjes als Clemenia om hun voortgang in de gaten te houden. VSO heeft elk meisje voorzien van een werkboek, zodat ze thuis door kan gaan met leren.

Ook Clemenia heeft een hygiëne kit ontvangen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, als een van de 739 meisjes die niet meer naar school gaan.

Het leven is nog steeds niet gemakkelijk voor Clemenia, maar leerkrachten als Rael maken een enorm verschil. “Ik praat met de meisjes over hun problemen en moedig ze aan om door te gaan met school. Ik wil elk meisje het gevoel geven dat ze geliefd is.”

Een tweede kans op onderwijs

In Mozambique, een van de landen met het hoogste aantal kindhuwelijken, zorgt het coronavirus ervoor dat meisjes een nog groter risico lopen ook kindbruid te worden.

“Jonge meisjes worden vaak uitgehuwelijkt aan oudere mannen, waarbij ouders een lobola of bruidsschat krijgen, een geldbedrag van de man,” zegt Mozambique landendirecteur Ria Kulenovic.

Sandra’s schooltijd was al verstoord door cycloon Idai in 2019. De coronacrisis zorgt voor andere uitdagingen in het helpen van meisjes als Sandra om ervoor te zorgen dat ze het onderwijs kunnen volgen dat ze verdienen.

“Meer dan 60% van de bevolking in Mozambique leeft onder de armoedegrens. Als hun dochter trouwt, zorgt dat ervoor dat ze een mond minder hoeven te voeden. Voedselzekerheid is een groot probleem in deze gemeenschappen.”

Een van de vaders hier zei: “De meisjes hier trouwen vroeg omdat het zo hoort. Wanneer ze trouwen, krijgen we geld dat hun waarde laat zien. Naar school gaan verpest hun toekomst, omdat ze dan niks doen.”

Voor de uitbraak van corona, was de werkloosheid in Mozambique 24,8%. Dit neemt waarschijnlijk toe. Tot nu toe hebben 500 bedrijven besloten tijdelijk te sluiten, waardoor duizenden banen verloren gaan.

In deze dreigende financiele onzekerheid biedt VSO meisjes die risico lopen de mogelijkheid om naar school te gaan. Het EAGLE project (Empowering Adolescent Girls to Learn and Earn) geeft 3.000 kwetsbare meisjes in twee van de armste provincies in Mozambique een tweede kans op onderwijs – en de mogelijkheid om zichzelf te onderhouden.

Vanaf de eerste dag ontvangen de meisjes financiele steun om lessen te volgen op het gebied van lezen, schrijven en rekenen. Daarnaast leren ze meer over levensvaardigheden en krijgen ze een goede basis in zakendoen, werknemer- en ondernemerschap.

Snel aanpassen aan de situatie

Het EAGLE project bevindt zich op dit moment in de planning en voorbereidingsfase. De start was geplan in februari 2021, maar de coronacrisis heeft ervoor gezorgd dat het uitgesteld wordt en eventueel aangepast, afhankelijk van hoe de pandemie zich ontwikkeld. Op moment van schrijven heeft het land 900 geregistreerde coronagevallen.

“Op dit moment is er een totale lockdown. We weten niet hoe de situatie er over een maand uitziet,” zegt Ria Kulenovic, VSO landendirecteur in Mozambique. “We weten dat deze meisjes extreem kwetsbaar zijn. Veel hebben HIV, zijn zwanger of hebben beperkingen. Er is zoveel dat we niet weten over het virus, maar het is heel goed mogelijk dat voor diegenen die ondervoed zijn, het coronvirus veel dodelijker kan zijn. Het risico is groot.”

“We hebben ons heel snel moeten aanpassen, en we realiseerden ons heel snel dat afgelegen gebieden niet de juiste informatie over het coronavirus kregen. Mensen moeten kunnen begrijpen wat het gevaar is.” – Ria Kulenovic, Mozambique country director.

Een studie die uitgevoerd werd door VSO via social media liet zien welke myhthes er rondgingen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, zoals het nemen van vitamine C, het vermijden van ingeblikt eten en alcohol.

In respons hierop heeft het VSO team in Mozambique SMS boodschappen en radio berichten vertaald in lokale talen, en flyers in braille. De radioberichten hebben een bereik van meer dan 400.000 mensen in de provincies Sofala en Manica. Daarmee worden sommige van Mozambique’s meest rurale en geïsoleerde gemeenschappen bereikt. Op deze manier zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk mensen weten hoe ze zichzelf en anderen  gezond kunnen houden.

Lees ook:

• Coronacrisis: wat wij doen
• Meer meisjes naar school: Sisters for Sisters
• Seksuele gezondheid en rechten: hoe we jongeren bereiken met de juiste informatie

Volg ons op Facebook, Twitter, Instagram of LinkedIn voor de nieuwste updates!