Fotocredits: VSO/Nicholaus Jackson
Onze changemakers spraken met de armste en meest onderdrukte mensen ter wereld over ons voedselsysteem. Dit is hun boodschap aan beleidsmakers.
Op 23 september 2021 vond in New York de UN Food Systems Summit plaats. Deze bijeenkomst stond in het teken van de transformatie van onze voedselsystemen. Die willen we samen namelijk duurzamer, eerlijker en gezonder maken. Vertegenwoordigers vanuit de politiek, wetenschap en het bedrijfsleven, maar ook boeren, milieuactivisten, jongerenorganisaties en vertegenwoordigers van inheemse stammen bespraken samen de manier waarop we voedsel produceren, distribueren en consumeren.
Om ervoor te zorgen dat tijdens deze summit de stem van de meest gemarginaliseerde groepen gehoord zou worden, organiseerden onze changemakers in aanloop naar de bijeenkomst wereldwijd dialogen binnen de gemeenschappen waarin ze actief zijn. De bevindingen werden gedeeld met de afvaardigingen van de negen landen waarin de dialogen plaatsvonden. Dit was onze boodschap aan hen:
- VSO roept op tot een holistische en op rechten gebaseerde benadering van voedselzekerheid. Het is hierbij van cruciaal belang dat we een toegankelijke, transparante en inclusieve ruimte creëren, waarbinnen we met elkaar een open dialoog aangaan over de toekomst van ons voedselbeleid. Op mondiaal niveau moet er brede steun blijven bestaan voor het werk van de UN Committee on World Food Security (CFS), het belangrijkste intergouvernementele overlegorgaan op dit gebied. Binnen de CFS maken nationale beleidsmakers mondiale afspraken over voedselzekerheid, met zelfgeorganiseerde inspraak van zowel maatschappelijke organisaties als de private sector
- Overheden moeten niet langer vervuilende, industriële vormen van voedselproductie subsidiëren, maar in plaats daarvan investeren in lokale, kleinschalige vormen van agro-ecologie. Dit is een benadering van landbouw waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van natuurlijke hulpbronnen en diensten, zonder deze te beschadigen. We moeten hierbij inzetten op het gebruik van lokale kennis en expertise. Daarnaast zal onder meer geïnvesteerd moeten worden in klimaatinformatiesystemen, duurzaam waterbeheer en boslandbouw, waarbij landbouw en veeteelt worden gecombineerd met de aanplant of het beheer van bomen.
- Door conflicten, de klimaatcrisis en de groeiende kloof tussen arm en rijk komt voedselzekerheid steeds meer onder druk te staan. Om de toename van honger in de wereld succesvol aan te pakken, moeten beleid en wetgeving ontwikkeld worden die erop gericht zijn om het recht op voedsel voor iedereen te garanderen. In het bijzonder moet het recht op voedsel voor de meest gemarginaliseerde gemeenschappen, waaronder vrouwen, jongeren en mensen met een handicap gewaarborgd worden.
- Om toekomstige crises in ons voedselsysteem goed het hoofd te kunnen bieden, moeten zowel op lokaal, nationaal als mondiaal niveau, sterkere strategieën ontwikkeld worden ten aanzien van risicobeheersing en weerbaarheid.
- Iedereen moet toegang hebben tot gezond voedsel dat vers, veilig en betaalbaar is. Om dit te bereiken moeten we inzetten op kortere voedselketens en de ontwikkeling van lokale markten.
- We moeten meer bewustwording onder jongeren creëren omtrent de belangrijke kansen die voor hen zijn weggelegd bij de transformatie van ons voedselsysteem.
- We moeten opkomen voor de belangen van kleinschalige voedselproducenten, waarvan de meerderheid vrouw is. Om te beginnen verdienen zij een eerlijk loon voor het harde werk dat zij leveren. Hun inkomen moet daarom structureel worden verbeterd. Ook moet hun weerbaarheid worden vergroot. Om dit te bereiken moeten samenwerkingsverbanden worden opgezet die de onderlinge solidariteit versterken en meer sociale zekerheid voor boeren bewerkstelligen. Zo zijn zij beter in staat om elkaar te ondersteunen, kennis te delen en op te komen voor hun rechten. Kleinschalige voedselproducenten moeten meer controle krijgen over financiële middelen en een betere toegang krijgen tot landbouwgrond en productiemiddelen.
- Grote internationale land- en tuinbouwbedrijven moeten verantwoordelijkheid nemen voor het welzijn van hun werknemers en overheden moeten erop toezien dat de sociale rechten hun werknemers worden gewaarborgd. Om de gezondheid van werknemers te beschermen moet er een verbod komen op het gebruik van schadelijke stoffen. Werknemers hebben recht op een eerlijk loon, veilige werkomstandigheden en behoorlijke sociale voorzieningen zoals bescherming bij ziekte of arbeidsongeschiktheid.
- Voedselverspilling moet zoveel mogelijk worden teruggedrongen. Veel voedsel gaat al verloren nog voordat het op de markt terecht komt. Dit komt onder meer doordat kleine boeren onvoldoende toegang hebben tot de markt, bijvoorbeeld omdat deze te ver weg is, of omdat de infrastructuur niet in orde is. Ook zijn veel van deze boeren niet in staat om hun gewassen na de oogst op te slaan of te bewerken zodat het eindproduct langer houdbaar blijft. Boeren moeten daarom om te beginnen een beter toegang krijgen tot de markt. Het is hierbij van belang dat we lokale markten ontwikkelen. Daarnaast moeten we bouwen aan lokale ketens, waarbij opslag en bewerking van voedsel zo dicht mogelijk bij de boer plaatsvindt.