‘Doe er iets aan’ – Waldemar Torenstra

Bannerfoto credits: BNNVARA

‘Dit hebben we nog nooit meegemaakt.’

Waar we ook kwamen, overal keerde dat zinnetje terug. Ik ben veel in Afrika geweest, maar niet eerder zag ik hoezeer dat continent zucht onder de gevolgen van de opwarming van de aarde. Met mijn programma ‘Ondersteboven van Afrika’ wilde ik vooral het andere Afrika laten zien dan het clichébeeld dat veel mensen ervan hebben. Maar de overweldigende natuur, de wilde dieren, dat moest er natuurlijk óók in. Daarom wilde ik graag naar de Okawangadelta in Botswana. Ik was er vier jaar eerder nog geweest met mijn gezin. Vanuit de weide omgeving trekken wilde dieren naar dat vruchtbare gebied om te drinken. Toen voeren we er met een bootje door het ondiepe water. Dit keer troffen we een gortdroge woestijn. Tot waar je kon kijken zag je kadavers van nijlpaarden en stervende dieren. Naast ontreddering zag ik bij de lokale bevolking ook verbijstering. Waarom maakten wij, als grootverbruikers van energie en CO2 uitstoot geen haast met het tegengaan van global warming? Een fenomeen waarvan iedereen, zelfs in de meest afgelegen dorpjes, op de hoogte was. Lazen wij soms geen kranten?

“Tot waar je kon kijken zag je kadavers van nijlpaarden en stervende dieren. Naast ontreddering zag ik bij de lokale bevolking ook verbijstering. Lazen wij soms geen kranten?”

Credits: BNNVARA | Waldemar Torenstra in Ondersteboven van Afrika seizoen 1 aflevering 1 Zuid-Afrika

Die bereidheid er nu iets aan te doen zag ik daar vaak directer dan bij ons. Met massale bomenplant-acties in Ethiopië bijvoorbeeld. Maar ook met lokale projecten die het vreedzaam samenleven tussen mensen en wilde dieren bevorderen. Die leveren soms letterlijk een gevecht om dezelfde ruimte en hetzelfde water. Mensen willen best hun veestapel inkrimpen, in ruil voor goede zaden en akkergrond die beschermd wordt tegen olifanten op zoek naar water.

Veel dorpen in Botswana worden bestuurd volgens de Ubuntu-filosofie, waarbij de mens vooral wordt gezien als onderdeel van een collectief. De grond is er niet van de rijkste bewoner, maar ter gebruik voor wie er het meest van nodig heeft. Wie extra water wil voor zijn akkers, moet ook een deel van de maiskolven delen met de rest van het dorp. Dat principe werkt matiging in de hand. Dat vond ik enorm inspirerend.

“Veel dorpen in Botswana worden bestuurd volgens de Ubuntu-filosofie, waarbij de mens vooral wordt gezien als onderdeel van een collectief.”

Dat gold ook voor het supercirculaire methode die de koeienherders in Zuid-Soedan hebben om hun gebrek aan water te compenseren. Van de ingenieuze manier van omgaan met beperkte middelen door alle mensen die ik ontmoette, kunnen we veel leren. We zullen wel moeten.

Waldemar Torenstra (1974) is acteur, presentator en programmamaker. Voor het tv-programma ‘Ondersteboven van Afrika’, te zien bij BNNVara, reisde hij in drie maanden tijd per motor van Kaapstad naar Caïro.

Dit artikel komt uit ons magazine Changemakers. Ontvang jij ‘m nog niet? Klik op de onderstaande button en vraag hem gratis aan. 

Ik wil Changemakers ook ontvangen