De kracht van herstel; herplanten van de Mangrove

De vissersgemeenschap van Lanao del Norte op de Filipijnen, kreeg te maken met de gevolgen van
zware weersomstandigheden, sterk verergerd door klimaatverandering. Maar door het herplanten
van mangrovebossen door de gemeenschap herstelden de omgeving en de economie.

Levens in gevaar

“Het is bizar als je bedenkt wat voor dingen we deden: dynamietvissen, afval in zee gooien, mangroves kappen om er houtskool van te maken. Ik kan het niet geloven.” Salvador Agan junior (53) is een visser uit de zuidelijke provincie Lanao del Norte op de Filipijnen. Een regio met prachtige stranden en een ruig berglandschap. De Filipijnse economie leunt zwaar op visserij, met een nationale opbrengst van naar schatting 4,5 miljard euro. Zorgwekkend is, dat deze achtste grootste visserseconomie ter wereld wordt bedreigd.

De zuidwestelijke moesson, of ‘habagat’, brengt zware regenval van juni tot september. Steeds sterkere tyfoons en een stijgende zeespiegel brengen de levens van de mensen die aan de kust wonen in gevaar. Ook lopen de inkomsten uit de visserij sterk terug. Inkomsten waar deze gemeenschappen zo afhankelijk van zijn. Armoede ligt op de loer, met alle gevolgen van dien.

De prijs van risico’s negeren

Na jaren van schade veroorzaken en het vernietigen van hun natuurlijke omgeving, betalen vissers als Salvador nu de prijs. “We negeerden het risico van klimaatverandering.”, geeft hij toe. “We brachten de veiligheid van onze families in gevaar.” Neil Antoque (42), een mariene bioloog uit de Filipijnse provincie Bohol, werkt sinds 2018 mee aan VSO’s Fishing for Peace project. Hij begreep meteen hoe gevaarlijk de acties zoals die van Salvador waren voor de lange termijn. “Ik zag dat de lokale bewoners de mangroves kapten om huizen te bouwen en houtskool te maken om op te koken.”, vertelt hij. “Maar zonder de natuurlijke bescherming die werkt als buffer tegen de getijden, werden hun huizen vernietigd.”

“Het herplanten van mangrovebossen heeft niet alleen ons gezinsinkomen verbeterd, maar beschermt ons ook tegen sterke golven, stijgend zeeniveau en tyfoons.”

Van weerstand naar samenwerking

Neil deelde zijn kennis over hoe mensen hun situatie konden verbeteren. Hij wist de gemeenschap te overtuigen om de mangrovebossen te herplanten. Samen zetten ze zich in om 110.000 jonge boompjes te planten, verspreid over een oppervlakte ter grootte van zo’n 9 voetbalvelden. In samenwerking met de overheid, kreeg elke familie die meehielp met herplanten 30 pesos (50 cent) voor elk boompje dat tenminste een meter groot wordt.

Mariene bioloog Neil Antoque

“In het begin was er weerstand.”, zegt Neil. “Mensen gingen door met het kappen van mangroves om er houtskool van te maken dat ze konden verkopen. Maar toen ze de voordelen begonnen te zien, legden ze hun gereedschap neer en begonnen ze te planten. Anderhalf jaar later weten we, door regelmatig te monitoren, dat meer dan 80 procent van de jonge boompjes het heeft overleefd. Als ze met rust gelaten worden, kunnen ze binnen een jaar tot 1,5 meter groeien – genoeg om de kust te beschermen.”

Gedeelde verantwoordelijkheid

Het herstel van deze natuurlijke omgeving stimuleert de terugkeer van andere planten- en dierensoorten. Het helpt het ecosysteem sterker te
worden. Mangrove is een natuurlijke kraamkamer voor vis, en het duurde niet lang voor de vissers van Lanao del Norte dit merkten. Voorheen hadden veel vissers de grootste moeite om twee kilo vis per dag te vangen, waarmee ze slechts 100 tot 250 pesos (1,70-4,30 euro) per dag verdienden. Nu zijn de vissen terug, en brengen vissers als Salvador dagelijks tot tien kilo binnen.

“We negeerden het risico van klimaatverandering. We brachtende veiligheid van onze families in gevaar.”

“We kunnen meer vangen en vissen dichter bij de kust.”, zegt Salvador, die nu een belangengroep voor de vissers uit Lanao del Norte leidt. “Het herplanten van mangrovebossen heeft niet alleen ons gezinsinkomen verbeterd, maar beschermt ons ook tegen sterke golven, stijgend zeeniveau en tyfoons.”
“Het beschermen van de kust is niet alleen het werk van één persoon.”, zegt Neil. “Het is een gedeelde verantwoordelijkheid voor iedereen. Als het goed gemanaged en beschermd wordt, hebben ook toekomstige generaties daar profijt van.”

Meer lezen over wat VSO doet? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!

Dit artikel komt uit ons magazine Changemakers. Ontvang jij ‘m nog niet? Klik op de onderstaande button en vraag hem gratis aan. 

Ik wil Changemakers ook ontvangen