Taboes over seksualiteit doorbreken in Zambia

In de rurale gebieden van Zambia is toegang tot onderwijs en gezondheidszorg niet vanzelfsprekend. Hierdoor heersen er veel taboes rondom seks, seksualiteit en seksuele voorlichting. Er is niet alleen een gebrek aan juiste informatie, maar ook een gebrek aan voorbehoedsmiddelen en kennis over hoe deze correct gebruikt dienen te worden. Dit resulteert in veel tienerzwangerschappen. Lokale vrijwilligers van VSO zetten zich in Zambia in om hier verandering in te brengen. Zo ook Gift Bwanga en Bartholomew Sunga. Toen Gift opgroeide zag ze om haar heen hoe meisjes van haar leeftijd vroeg zwanger raakten en hun kinderen door armoede weinig konden bieden. En nog steeds is het aantal tienerzwangerschappen hoog. Nu zet ze zich als vrijwilliger in voor meer goede voorlichting en het maken van bewuste keuzes in het krijgen van kinderen of niet. Met Talking Books, een soort digitale radio’s die kennis verspreiden over seksualiteit en seks, brengen onze changemakers niet alleen kennis over, maar openen zij het gesprek met jongeren.

Gift Bwanga met een Talking Book

Doorbreken van taboes met Talking Books

In een samenleving waarin jongeren steeds vroeger seksueel actief worden, is het van groot belang dat zij toegang hebben tot accurate informatie en ondersteuning. Op Mbabala Island, waar toegang tot onderwijs en gezondheidszorg beperkt is en culturele taboes rondom seksuele voorlichting heersen, speelt het werk van vrijwilligers zoals Gift een cruciale rol in het bevorderen van gezondheid en welzijn.

In de landelijke gebieden rondom Mbabala, gelegen aan het prachtige Bangweulumeer in het district Samfya, werken Gift en 99 andere getrainde jeugdvrijwilligers aan het doorbreken van taboes en het verspreiden van belangrijke informatie over seksuele gezondheid en reproductieve rechten (SRHR). Dit doen zij met behulp van Talking Books. Dit zijn een soort radio’s die het mogelijk maken om boodschappen af te spelen in lokale talen, afgestemd op de culturele context van de gemeenschap. De vrijwilligers organiseren sessies waarbij groepen samen luisteren naar de berichten waarna changemakers zoals Gift de berichten toelichten en het gesprek aangaan. Daarnaast zijn er ook ‘safe spaces’ ingericht waar jongeren naartoe kunnen om vragen te stellen of problemen te bespreken wat betreft seksualiteit, seks en voorlichting.

Twee meisjes met een Talking Book. De Talking Book is een soort gespreksstarter die boodschappen over seksualiteit en seks afspeelt in lokale talen.

De impact van de changemakers en de Talking Books 

Met behulp van de Talking Books hebben de changemakers van VSO al meer dan 15.000 mensen bereikt in het Samfya-district. Zo worden jongeren voorzien van goede informatie en de vaardigheden om gezonde beslissingen te nemen over hun gezondheid. Dit werk gaat echter verder dan alleen voorlichting. In de ‘safe spaces’ kunnen jongeren ook vertrouwelijk advies en begeleiding krijgen over zaken als SOA’s, anticonceptie en de gevaren van tienerzwangerschappen.

Bartholomew Sunga geeft voorlichting aan een groep jongeren

“We gaan het gesprek aan met jongeren over dingen waar ze tegenaan lopen. We praten over dingen als seksualiteit en seks, maar ook drugsmisbruik, puberteit en adolescentie. En wat hun gezondheidsrechten zijn als jongvolwassenen,” aldus changemaker Bartholomew.